HISTORIJA

Na današnji dan: U Čikagu je 1886. godine 50.000 radnika stupilo u štrajk

U Sarajevu 1895. počeo saobraćati prvi električni tramvaj

Međunarodni praznik rada. Agencije

Avaz.ba

1.5.2020

Na današnji dan 305. godine rimski car Dioklecijan i njegov savladar Maksimijan dobrovoljno se povukli s vlasti i prepustili položaj Avgustu Galeriju i Konstanciju I Hloru.

1707. - Zakonom o uniji Engleska i Škotska postale Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije.

1786. - U Beču izvedena praizvedba Mocartove opere "Figarov pir". 

1876. - Britanski parlament usvojio Zakon o kraljevskim titulama, na osnovu kojeg je kraljica Viktorija I proglašena caricom Indije. 

1886. - U Čikagu je 50.000 radnika stupilo u štrajk, zahtijevajući bolje uvjete rada, izražene u paroli "tri osmice" - po osam sati rada, odmora i kulturnog uzdizanja. U sukobu sa policijom ubijeno je šest i ranjeno skoro 50 radnika. Od 1889., ovaj dan se slavi kao Međunarodni praznik rada. 

1895. - U Sarajevu počeo saobraćati prvi električni tramvaj, zamijenivši dotadašnji tramvaj na konjsku vuču, a saobraćao je od Željezničke stanice do Latinske ćuprije. Sarajevo je tako postalo prvi grad u Evropi koji je imao cjelodnevnu tramvajsku liniju. Linija je otvorena za novu godinu 1885. kao probna, a tramvaje su tada pokretali konji. Prvi električni tramvaj imao je dvoja vrata, a mogao je primiti 24 putnika.

1900. - Izašao prvi broj časopisa "Behar".

1925. - Kipar zvanično postao britanska kolonija. Velika Britanija je 1878. preuzela Kipar od Turske, a 1914. je izvršila aneksiju otoka.

1927. - Izašao je prvi broj časopisa "Novi behar".

1931. - Zvanično je otvoren "Empire State Building", 102 sprata visok njujorški neboder, tada najviša zgrada na svijetu.

1947. - Masakr kod Porte dela Ginestre: Banda je ubila 11 učesnika prvomajske parade na Siciliji. 

1960. - Džez pjevačica Pegi Li (Peggy Lee) u časopisu "The New York Daily News" tvrdi: "Rokenrol blijedi."

1960. - Na teritoriji Sovjetskog saveza oboren američki špijunski avion U-2. Pilot Frensis Pauers (Francis Powers), koji se spasio iskakanjem, zarobljen je i u februaru 1962. razmijenjen za jednog sovjetskog špijuna.

1978. - Japanski istraživač Naomi Uemura postao je prvi čovjek koji je sam stigao na Sjeverni pol, prešavši 950 kilometara na sankama sa psećom zapregom.

1982. - U Poljskoj, 50.000 pristalica "Solidarnosti" demonstriralo protiv vojne vlasti. Ratno stanje u zemlji uvedeno je 13. decembra 1981., kada je general Vojćeh Jaruzelski suspendirao civilne vlasti.

1993. - Bombaš samoubica iz redova Tamilskih tigrova ubio je predsjednika Šri Lanke Ranasingea Premadasu tokom prvomajske proslave u Kolombu.

1993. - Objavljen je bankrot Dafiment banke.

1994. - U utrci za "Veliku nagradu San Marina" poginuo brazilski automobilski as Ajrton Sena (Ayrton Senna), jedan od najboljih vozača Formule 1.

1997. - Laburistička partija Tonija Blera (Tony Blair) pobijedila je na parlamentarnim izborima u Velikoj Britaniji nakon 18 godina vladavine konzervativaca. 

2001. - Predsjednik SAD Džordž Buš (George Bush) zatražio je izmjenu ugovora koji su 1972. godine SAD sklopile sa Moskvom o antibalističkim raketama, što bi otvorilo put ka novom odbrambenom planu SAD. 

2003. - U zemljotresu u Turskoj poginulo 176 osoba, među kojima i 25 đaka tokom spavanja u internatu, koji se srušio.

2004. - Kipar, Češka, Estonija, Latvija, Letonija, Mađarska, Malta, Poljska, Slovačka i Slovenija pridružile se Evropskoj uniji.


1. maja:

1218. - Rođen Rudolf I. Habsburški, rimsko-njemački kralj.

1816. - Rođen Aleksander Terplan, slovenski književnik u Ugarskoj. 

1852. - Rođen Kalamiti Džejn (Calamity Jane), junakinja američkih vesterna.

1881. - Rođena Meri Meklejn (Mary MacLane), kanadsko-američka književnica. 

1924. - Rođen Gregoiri Kajibanda, ruandski političar.

1927. - Rođen Bernard Bajdo Vukas, hrvatski fudbaler.

1929. - Rođen Ralf Darendorf, njemački političar, sociolog i filozof.

1947. - Rođen Enes Kišević, bosanskohercegovački književnik i glumac.

1978. - Rođena Silvija Tounsend Vorner (Sylvia Townsend Warner), engleska književnica. 

1980. - Rođena Izabel Žefroa (Isabelle Geffroy), poznatija pod scenskim imenom Zaz, francuska pjevačica džez muzike.

1981. - Rođen Aleksandar Pavlavič Gleb, bjeloruski fudbaler.

1982. - Rođen Darijo Srna, hrvatski fudbaler.

1. maja:

408. - Umro Arkadije, istočnorimski (bizantijski) car.

1700. - Umro Džon Drajden (John Dryden), engleski književnik.

1873. - Umro Dejvid Livingstoun (David Livingstone), britanski istraživač Afrike.

1904. - Umro Antonin Dvorak, češki kompozitor.

1945. - Poginuo Jozef Gebels (Joseph Goebbels), ministar propagande Trećeg rajha. 

1945. - Umro Džeri Mendi (Jerry Mandy), američki filmski glumac.

1946. - Umrla Davorjanka Paunović Zdenka, studentica, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i nevjenčana supruga Josipa Broza Tita.

1989. - Umro Antonio Janigro, italijanski violončelist.

1994. - Poginuo Airton Sena da Silva (Ayrton Senna da Silva), brazilski vozač Formule 1.

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.