Uz brojne džamije, u gradu na Neretvi izgrađeno je i nekolika mesdžida, ali je jedini koji je do danas sačuvao munaricu, mesdžid hadži Huseina Kotle, kako ga znaju Mostarci, a koji se nalazi u naselju Luka, u neposrednoj blizini Šarića džamije.
Ovaj objekt, preciznije Munarica Kotlinog ili Kotlevijinog mesdžida, upisan je prije dva mjeseca na Listu nacionalnih spomenika BiH.
Skromni podaci
Munarica se nalazi uz samu cestu, pored ulazne kapije, a od mesdžida je udaljena desetak metara.
Jedini izvor koji pruža dosta skromne podatke o graditelju je sidžil mostarskog kadije. Iz njega se saznaje da je mesdžid podigao Husein Kotlo prije 1651. godine. Po ovom vakifu nazvana je jedna mahala koja se protezala između Kanber-agine i Šarića mahale.
Poznati mostarski povjesničar i orijentalista Hivzija Hasandedić pronašao je dokument u kojem se mesdžid naziva Selva džamija. U svom djelu “Hercegovački vakufi i vakifi” Hasandedić navodi da se nije sačuvala zakladnica pa se ne zna šta je vakif ostavio za njegovo izdržavanje.
- Iznad dućana stare kalhane nalazila se kafana koja je bila vlasništvo ovog vakufa. Kad je Mujaga Komadina 1892. godine srušio kalhanu, isplatio je ovom vakufu 5.000 kruna na ime odštete. Treba istaknuti da je ovo jedini mesdžid u Mostaru čija se munarica do danas sačuvala. Zatvoren je 1931. i služi kao skladište - zapisao je Hasandedić.
Kao i sve mostarske džamije, i ovaj mesdžid je tokom posljednje ratne kataklizme prilično oštećen.
Značajna sredstva
Mostarski hroničar i publicista Šemsudin Zlatko Serdarević ističe kako je na Munarici, uz znatna oštećenja tokom posljednjeg rata, i zub vremena učinio svoje.
- Iako za rekonstrukciju nisu potrebna značajnija sredstva, Munarica je do sada, nažalost, u svim projektima zaobiđena, mada predstavlja jedinstven primjer sačuvane izvorne arhitekture iz prve polovine 17. stoljeća. Plijeni pažnju ne samo domaćih nego i stranih turista, ali začudo, nije zastupljena ni u turističkim prospektima i vodičima – navodi Serdarević.
Upravo zato što je malih dimenzija i karakterističnih vizura s otvorima na svim stranama, Munarica je zanimljiv kulturno-historijski objekt.
- Mostar, karakterističan po izuzetnoj posvećenosti čuvanju graditeljskog naslijeđa svih provenijencija, mora pokazati veći sluh za hadži Kotlin mesdžid na Luci - ističe Serdarević.
Građen od istog kamena kao i Stari most
Mesdžid je građen od kamena tenelije, istog onoga od kojeg je pravljen Stari most. Ovaj mesdžid je, kao i ostali, natkriven četverostrešnim krovom, ali je unutrašnjost izvedena u obliku kupole.
Do podesta Munarice šestougaone osnove vode kamene stepenice. Na svakoj strani njenog centralnog dijela nalaze se vitičasti otvori, karakteristični za orijentalnu arhitekturu. Centralni dio Munarice od šestougaonog krovišta u obliku prizme dijeli ukrasni friz. Na vrhu je alem kamen s dvije jabuke i polumjesecom.
