NA DANAŠNJI DAN

Osnovana preteča EU, rođendan bh. nobelovcu Prelogu i Moniki Levinski, a godišnjica smrti Hadžipašića

1992. Abhazija proglasila nezavisnost od Gruzije

U Parizu na današnji dan osnovana Evropska zajednica za ugalj i čelik. Ilustracija

Piše: S. M.

22.7.2019

Na današnji dan, 23. jula, ostali su upamćeni brojni značajni događaji, koji su zabilježeni u historiji.  

Tako je, naprimjer, ovoga datuma 1982. Međunarodna komisija za lov na kitove donijela odluku o potpunoj zabrani komercijalnog lova na kitove. Zabrana je stupila na snagu 1985.

Dana 23. jula 2008. godine umro je profesor Ahmet Hadžipašić, bosanskohercegovački političar i bivši premijer Federacije BiH.

Na isti datum tri godine kasnije umrla je engleska pjevačica Ejmi Džejd Vajnhaus (Amy Jade Winehouse).

Na današnji dan:

1759. - Rusi u sedmogodišnjem ratu, pod komandom generala Petra Semjonoviča Saltikova, potukli prusku armiju u bici kod Kaja, na istoku Njemačke.

1828. - Vilijem Bart (William Burt) iz Mičigena, SAD, patentirao „tipografer“, koji se smatra prvom pisaćom mašinom.

1840. - Britanski parlament donio zakon o ujedinjenju Gornje Kanade, s pretežno engleskim, i Donje, s pretežno francuskim stanovništvom, u jednu političko-upravnu cjelinu sa zajedničkim parlamentom.

1883.- Dalmatinski sabor proglasio hrvatski jezik službenim u kraljevini Dalmaciji u Austro-Ugarskoj.

Hadžipašić: Bivši premijer Federacije BiH. Arhiv

1914. - Austro-Ugarska uputila ultimatum Srbiji da provede istragu povodom atentata na prestolonasljednika Franca Ferdinanda 28. juna u Sarajevu, zahtijevajući da u istrazi učestvuju i austrougarski policajci. Srbija odbila zahtjev smatrajući da je to zadiranje u suverenitet države. Austro-Ugarska 28. jula objavila rat Srbiji.  

1920. - Francuske trupe savladale arapsku vojsku kralja Fejsala I, ušle u Damask i učvrstile svoj mandat nad Sirijom.

1942. - Njemačke trupe počele nadiranje prema Staljingradu, gdje je vođena jedna od najvećih bitaka Drugog svjetskog rata. Završena 2. februara 1943. njemačkim porazom.

1942. - Počele su s radom plinske komore u logoru Treblinka, ubivši oko 6.500 Jevreja koji su dan ranije transportirani iz Varšavskog geta.

1946. - U eksploziji bombe koju je u hotelu „King David“ u Jerusalemu podmetnula ekstremna jevrejska cionistička organizacija Irgun poginulo više od 90 osoba, mahom britanskih oficira i vojnih službenika.

1952. - U Egiptu izvršen vojni puč pod vodstvom generala Mohameda Nagiba, kojim je zbačen kralj Faruk I. Na prijesto stupio njegov maloljetni sin Fuad II, a naredne godine proglašena republika  s generalom Nagibom na čelu.

1952. - U Parizu je osnovana Evropska zajednica za ugalj i čelik, prva preteča Evropske unije. Na današnji dan ugovor je stupio na snagu.

1974. - Grčka vojna vlada pozvala Konstantina Karamanlisa da se vrati iz izbjeglištva u Parizu i formira vladu. To je bio kraj sedmogodišnje vladavine vojne hunte u Grčkoj.

1983. - Borba za nezavisnost Tamila eskalirala u građanski rat u Šri Lanki, kada su tamilski pobunjenici ubili 13 vojnika, a sinhaleška većina odgovorila ubijanjem hiljade tamilskih civila na jugu zemlje.

1991. - Komunistička partija SSSR objavila nacrt platforme kojom se prihvataju privatna svojina, integracija ekonomije u svjetsko tržište i sloboda vjeroispovijesti.

1992. - Abhazija proglasila nezavisnost od Gruzije.

Danas je rođendan Moniki Levinski. Arhiv

1995. - Ujedinjeni narodi izdali naredbu o raspoređivanju snaga za brza dejstva na području Sarajeva.

1999. - Ruski kosmonaut Sergej Avdejev postavio, boraveći u svemirskoj stanici „Mir“ 712 dana, novi rekord u neprekidnom boravku u svemiru.

2000. - Lans Armstrong (Lance), drugu godinu zaredom, pobijedio na prestižnoj trci „Tur de Frans“, iako su ljekari tokom njegovog liječenja 1996. procijenili da su male šanse da preživi jer boluje od raka.

2001. - Jedini međunarodni aerodrom u Šri Lanki zatvoren kada su „Tamilski tigrovi“ izvršili teroristički napad na obližnju vojnu zrakoplovnu bazu. U napadu ubijeno 18 ljudi, a uništeno ili oštećeno 13 aviona.

2014. - Avion kompanije ''TransAsia Airways'' pao je u naseljeno mjesto na otoku Penghu (Tajvan) tokom prinudnog slijetanja. U avionu se nalazilo 54 putnika i 4 člana posade, poginulo je 48 osoba.

Na današnji dan:

1892. - Rođen Hajle Selasije I (Haile Selassie I), etiopski car od 1930. Iz zemlje izbjegao 1936. poslije italijanske okupacije, vratio se 1941. i vladao do 1974., kad je zbačen državnim udarom.

1906. - Rođen Vladimir Prelog, bh. nobelovac i hemičar.   

1908. - Rođen Elio Vitorini (Vittorini), italijanski književnik.

1920. - Rođena Amalia Rodrigez (Rodrigues), portugalska pjevačica tradicionalne muzike fado.  

1943. - Rođen Džafer Mahmutović, bosanskohercegovački pisac i historičar.

1947. - Rođen Milan Ivkošić, hrvatski novinar.   

1956. - Rođen Mirko Miočić, najpoznatiji je hrvatski kvizoman.

1957. - Rođen Teo van Gog (Theo van Gogh), holandski režiser.  

1963. - Rođen Slobodan Boba Živojinović, srpski teniser.

1967. - Rođen Filip Simor Hofman (Philip Seymour Hoffman), američki glumac.   

1973. - Rođena Monika Levinski (Monica Lewinsky), američka predsjednička praktikantica u Bijeloj kući.

1975. - Rođen Mario Tokić, hrvatski fudbaler i trener.   

1976. - Rođena Judit Polgar (Polgar Judit), mađarska šahovska prvakinja jevrejskog porijekla.

Prelog: Bh. nobelovac. Arhiv

1981. - Rođen Dario Damjanović, bosanskohercegovački fudbaler.  

1989. - Rođen Danijel Džejkob Radklif (Daniel Jacob Radcliffe), britanski glumac.

1991. - Rođena Tanja Karišik, bosanskohercegovačka nordijska skijašica i biatlonka.

23. juli: 

1757. - Umro Domeniko Skarlati (Domenico Scarlatti), italijanski kompozitor.  

1916. - Umro Vilijam Ramsi (William Ramsay), škotski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1904.  

1942. - Umro Valdemar Poulsen (Valdemar Poulsen), danski inžinjer koji je dao veliki značaj u ranom razvoju radio tehnologije.  

1951. - Umro Anri Filip Peten (Henri Philippe Petain), francuski maršal i državnik, junak iz Prvog svjetskog rata i kvislinški vođa u Drugom svjetskom ratu.

1966. - Umro Montgomeri Klift (Montgomery Clift), američki glumac.

1968. - Umro Henri Halet Dejl (Henry Hallett Dale), engleski ljekar i nobelovac.  

1999. - Umro marokanski kralj Hasan II, poslije 38 godina vladavine. Naslijedio ga je sin Mohamed.

2002. - Umro Đorđe Lobačev, koji je bio jedan od pionira i jedan od najznačajnijih autora u historiji jugoslavenskog stripa.

Armstrong drugu godinu zaredom pobijedio na prestižnoj trci „Tur de Frans“. Arhiv

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.