NA DANAŠNJI DAN

U Velikoj Britaniji prvi put na izborima glasale žene i dobile pravo da se kandidiraju za parlament

Godine 1937. Japan uspostavio marionetsku kinesku vladu u Pekingu

Godine 1918. u Velikoj Britaniji prvi put na izborima glasale žene. Arhiv

S. M. / Avaz.ba

14.12.2019

Na današnji dan obilježava se Dan dekolonizacije (Generalna skupština UN-a 1960. usvojila Deklaraciju o davanju nezavisnosti zemljama pod kolonijalnom upravom). Na isti datum 1481. godine Osmansko carstvo poslije duže opsade zauzima Novi, a Hercegovina ulazi u sastav Osmanskog carstva.

Na današnji dan:

1822. - U Veroni završen Kongres Svete alijanse na kojem je odlučeno o intervenciji protiv građanske revolucije u Španiji. Pomoć Grčkoj u borbi za oslobođenje od Turske nije izglasana.

1900. - Njemački fizičar Maks Plank (Max Planck) objavio Kvantnu teoriju, prema kojoj energija radijacije potječe iz nevidljivih djelića, kvanata, i nije kontinuirana, kako se ranije mislilo.

1911. - Norveški istraživač Roald Amundsen postao prvi čovjek koji je stigao na Južni pol, pretekavši engleskog polarnog istraživača Roberta Skota (Scott), koji je na Južni pol stigao 18. januara 1912.

1916. - Danci su glasali da Danska Zapadna Indija bude prodata SAD za 25 miliona dolara.

1918. - U Velikoj Britaniji prvi put na izborima glasale žene i dobile pravo da se kandidiraju za parlament. Prva žena koja je izabrana bila je grofica Markjevič (Markievicz), irski nacionalista, ali nije mogla zauzeti svoje mjesto u parlamentu jer je bila u zatvoru.

1919. - U Zagrebu osnovan Jugoslavenski olimpijski odbor.

1927. - Velika Britanija priznala nezavisnost Iraka i podržala prijem te zemlje u Ligu naroda.

1935. - Prvi predsjednik Čehoslovačke Tomaš Masarik (Masaryk) podnio ostavku, a na položaj šefa države četiri dana kasnije izabran dotadašnji šef diplomatije Eduard Beneš.

1937. - Japan uspostavio marionetsku kinesku vladu u Pekingu.

1939. - Liga naroda isključila SSSR zbog agresije na Finsku.

1950. - Osnovan Komesarijat Ujedinjenih naroda za izbjeglice.

1960. - Potpisana Pariska konvencija o osnivanju Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj. Konvencija stupila na snagu u septembru 1961.

1960. - Nesreća zadarskog tankera "Petar Zoranić" u kojoj su poginule 53 osobe.

1962. - Kenet Kaunda u Sjevernoj Rodeziji formirao prvu vladu kojom su dominirali Afrikanci.

1970. - U Poljskoj je, prilikom demonstracija protiv povećanja cijena u Gdanjsku i drugim gradovima, u sukobima s policijom poginulo 20 osoba.

1981. - Izrael anektirao Golansku visoravan koju je oteo od Sirije u ratu 1967.

1989. - Opozicioni lider Patrisio Ajlvin (Patricio Aylwin) izabran za predsjednika Čilea na prvim slobodnim izborima u toj zemlji od 1970. Prethodni demokratski izabran šef države, socijalista Salvador Aljende (Allende), ubijen u vojnom puču 1973., a na vlast je došao general Augusto Pinoče (Pinochet).

1998. - U sukobu Vojske Jugoslavije i naoružanih Albanaca u blizini Prizrena poginulo 36 Albanaca, šest povrijeđeno.

2001. - Pisac njemačkog porijekla, britanski akademik Vinfrid Georg Maks Zebald (Winfried Georg Max Sebald), poginuo u saobraćajnoj nesreći. Poznat po knjigama koje su se uglavnom bazirale na tragičnim događajima u proteklih 200 godina.

2003. - U Iraku u svom skloništu u Tikritu uhapšen svrgnuti irački predsjednik Sadam Husein. Potraga za njim trajala skoro devet mjeseci, od invazije američko-britanskih snaga na Irak.

2008. - Muntazar el-Zejdi, irački novinar, bacio je cipelu na američkog predsjednika Džordža V. Buša na konferenciji za štampu. U arapskom svijetu to se smatra najvećim poniženjem.

Na današnji dan:

1503. - Rođen Mišel de Notr Dam (Michel de Nostredame), poznatiji kao Nostradamus, francuski ljekar, astrolog i prorok.

1546. - Rođen Tiho Brahe (Tycho), danski astronom.

1594. - Rođen Viljem Klas Heda (Willem Claeszoon Heda), holandski slikar mrtvih priroda i član Harlemske škole.

1678. - Rođen Danijel Nil (Daniel Neal), engleski povjesničar.

1824. - Rođen Pjer de Šavani (Pierre de Chavannes), francuski slikar.

1853. - Rođen Eriko Malatesta (Errico), italijanski anarhista.

1870. - Rođen Karl Rener (Renner), austrijski kancelar.

1885. - Rođen Miroslav Kraljević, hrvatski slikar.

1895. - Rođen Džordž VI (George), britanski kralj.

1897. - Rođen Kurt fon Šušnig (Kurt von Schuschnigg), austrijski političar i državni kancelar od 1934. do 1938.

1920. - Rođen Boško Palkovljević Pinki, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

1922. - Rođen Nikolaj Genadijevič Basov, ruski fizičar.

1934. - Rođena Ružica Sokić, srbijanska glumica.

1935. - Rođena Li Remik (Lee Remick), američka glumica.

1942. - Rođen Drago Mlinarec, hrvatski muzičar.

1946. - Rođena Džejn Birkin (Jane Birkin), britanska glumica i pjevačica, velika prijateljica Sarajeva i Bosne.

1960. - Rođen Kris Vodl (Chris Waddle), engleski fudbaler.

1965. - Rođen Aljoša Asanović, hrvatski fudbaler.

1966. - Rođen Boris Isaković, srbijanski pozorišni i filmski glumac.

1969. - Rođen Artur Numan, holandski fudbaler.

1970. - Rođen Vladimir Vanja Grbić, srbijanski odbojkaš.

1973. - Rođen Saulius Štombergas, litvanski košarkaš i trener.

1976. - Rođen Santjago Eskero (Santiago Ezquerro), španski fudbaler.

1978. - Rođen Pati Šnider (Patty Schnyder), švicarska teniserka.

1979. - Rođen Majkl Oven (Michael Owen), engleski fudbaler.

1984. - Rođena Nika Fleiss, hrvatska skijašica.

1988. - Rođena Vanesa En Hadžens (engl. Vanessa Anne Hudgens), američka glumica i pjevačica.

14. decembra:

1788. - Umro Karl Filip Emanuel Bah (Carl Philipp Emanuel Bach), njemački kompozitor iz čuvene muzičke porodice Bah.

1799. - Umro Džordž Vašington (George Washington), američki političar i državnik.

1940. - Umro Anton Korošec, slovenski političar, teolog i vođa Slovenske ljudske stranke.

1984. - Umro Visente Aleksandre (Vicente Aleixandre), španski književnik.

1989. - Umro Andrej Dmitrijevič Saharov, ruski nuklearni fizičar. Dobitnik Nobelove nagrade za mir 1975.

2013. - Umro Piter Šejmus O’Tul (Peter Seamus O’Toole), irski glumac.


Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.