Godinu dana nakon ruske invazije na Ukrajinu, ForwardKeys, koji ima pristup najnovijim i najsveobuhvatnijim dostupnim podacima o rezervacijama letova, analizirao je utjecaj rata na putovanja. Otkrivaju niz trendova, od kojih su neki očekivani, a drugi iznenađujući.
Predvidljivo, sankcije i zabrana direktnih letova između Rusije i većeg dijela EU dramatično su smanjile zračnu povezanost Rusije s ostatkom svijeta. Međutim, Bliski istok i Turska, koji nisu zabranili letove za i iz Rusije, imali su koristi od povećanja zračnog saobraćaja do njih i preko njih.
Trend koji je najviše iznenadio
U posljednoj godini, kapacitet sjedišta između Rusije i Bliskog istoka bio je 27 posto veći nego u istom periodu prije pandemije, a Turske 26 posto. Poređenja radi, bilo je 99 posto manje u EU i Velikoj Britaniji, 92 posto manje u Sjevernoj Americi, 87 posto manje u Aziji i Pacifiku, 76 posto manje u Africi i ostatku Amerike i 20 posto manje u ostatku Evrope.
Možda najiznenađujući trend koji se pojavio tokom prvih deset mjeseci rata, bio je povratak bogatih Rusa na međunarodna putovanja nakon pandemije, dok su obični Rusi ostali kod kuće.
Od početka rata 24. februara do kraja decembra, prodaja karata premium klase za putovanja iz Rusije je porasla za 10 posto u odnosu na nivoe prije pandemije. Poređenja radi, putovanja ekonomskom klasom smanjena su za 70 posto. Međutim, od početka 2023. godine situacija se promijenila, s kolapsom međunarodnih putovanja u prvom tromjesečju godine. Od 15. februara, rezervacije letova u premium klasi za Q1 trenutno zaostaju za 26 posto za nivoima iz 2019., a za ekonomskom za 66 posto.
Najpopularnije rute
Destinacija koja je bila najuspješnija u privlačenju imućnih Rusa je Tajland, gdje su putovanja premium klasom porasla za 81 posto u odnosu na 2019. Slijede UAE 108 posto, Turska, 41 posto, Maldivi, 137 posto i Egipat, koji bilježi porast od 181 posto.
Gledajući sva putovanja, odnosno: premium plus ekonomiju, slika je drugačija. Najpopularnija ruta za Ruse tokom prošle godine bila je do i od Antalije, ljetovališta na turskoj rivijeri. Letovi tamo sa tri glavna moskovska aerodroma, Vnukovo, Domodedovo i Šeremetjevo, porasli su za 144 posto, 77 posto i 74 posto respektivno, u poređenju sa nivoima prije pandemije. Sljedeća najprometnija ruta bila je između Istanbula i Moskve, Šeremetjevo, sa porastom od 73 posto, i Vnukovo, za 14 posto. Šesta najprometnija ruta bila je između Sankt Peterburga i Antalije, porast od 49 posto. Slijede Jerevan – Moskva Šeremetjevo, pad od 47 posto, Dubai – Moskva Šeremetjevo, rast od 228 posto, Taškent – Moskva Domodedovo, rast od 84 posto, i Antalija – Jekaterinburg, pad od 31 posto.
Još jedan značajan uticaj rata u Ukrajini i zatvaranja ruskog zračnog prostora za mnoge aviokompanije je povećanje troškova i vremena letova između Evrope i Azijsko-pacifičkog regiona.
Rast cijena karata
Ti troškovi su ogledaju u vidu većih cijena avio karata, na šta je uticalo i kasno ponovno otvaranje azijskih destinacija. U godini nakon početka rata, prosječne cijene avionskih karata između Evrope i Azije i Pacifika bile su 20 posto više nego prije pandemije 2019. i 53 posto više nego prošle godine. Što se tiče vremena letenja, 37 posto zračnog saobraćaja između dva kontinenta sada traje više od osam sati, u odnosu na 23 posto prije invazije. Rute koje su najviše pogođene uključuju one između Japana i Južne Koreje u Aziji i Pacifiku i Francuske, Njemačke, Skandinavije i Ujedinjenog Kraljevstva u Evropi.
Olivier Ponti, potpredsjednik Insights-a, rekao je: “Najveći utjecaj na zračni promet u i iz Rusije od invazije na Ukrajinu prošlog februara imale su sankcije vezane za rat, koje su posebno pogodovale Turskoj i Bliskom istoku, s obzirom da oni i dalje imaju direktne letove za i iz Rusije. Očekujemo da će kineski avioprevoznici biti još jedan pobjednik jer i dalje lete kroz ruski zračni prostor, a to im daje konkurentsku prednost u vremenu letenja i troškovima goriva na linijama između Evrope i Azije. Međutim, karakteristika koja najviše otvara oči je bum premium klase, koji izgleda ilustruje podjelu u ruskom društvu između bogatih, koji su ljetovali sa stilom, dok su manje imućni ostali kod kuće.
