VREMEPLOV

Na današnji dan: Rođen Bil Klinton, umrli Aleksandar Ranković i Mirko Kovač

Godine 1883. rođena Francuskinja Gabrijela Koko Šanel, jedan od svjetskih "modnih diktatora" 20. vijeka, koja je skoro šest decenija suvereno vladala visokom pariskom modom

Klinton: Kao kandidat Demokratske stranke bio predsjednik SAD 1992. i ponovo 1996.. Agencije

Avaz.ba

19.8.2021

Danas je četvrtak, 19. avgust, 230. dan 2021. Do kraja godine ima 135 dana.

14. - Umro rimski državnik Gaj Julije Cezar Oktavijan Avgust, prvi rimski car, usvojeni sin Gaja Julija Cezara. Godinu dana poslije ubistva Cezara, 44. prije nove ere, kao komandant senatske vojske kod Mutine potukao je Marka Antonija, ali je ubrzo s njim i Markom Emilijem Lepidom sklopio trijumvirat. Poslije druge pobjede nad Antonijem kod Akcijuma 31. prije nove ere, pod imenom Avgust, preuzeo je svu vlast i ukinuo republiku.

Na današnji dan 1646. godine rođen je engleski astronom Džon Flemstid, osnivač opservatorije u Griniču.

1662. - Umro francuski matematičar, fizičar, pisac i filozof Blez Paskal, koji je postavio osnove računa vjerovatnoće.

1691. - Austrijanci su kod Slankamena, pod komandom feldmaršala Ludviga Vilhelma Badenskog, potukli Turke. U bici je poginuo i veliki vezir Mustafa Ćuprilić.

1819. - Umro škotski inženjer i fizičar Džejms Vat, pronalazač parne mašine 1765, čime je omogućio industrijsku revoluciju.

1871. - Rođen američki pilot i konstruktor aviona Orvil Rajt, pionir avijacije, koji je 1903. sa bratom Vilburom, u avionu njihove izrade, izveo prvi let u istoriji vazduhoplovstva. Let je trajao 59 sekundi i avion je preletio 285 metara. Braća Rajt su već 1905. konstruisala avion koji je preletio 39 kilometara.

1878. - Poslije žestokih uličnih borbi austrougarske trupe ušle u Sarajevo. Mjesec dana ranije, odlukom Berlinskog kongresa, Austro-Ugarska je dobila pravo da na 30 godina okupira BiH i u njoj "zavede red i mir".

1883. - Rođena Francuskinja Gabrijela Koko Šanel, jedan od svjetskih "modnih diktatora" 20. vijeka, koja je skoro šest decenija suvereno vladala visokom pariskom modom.

1929. - Umro ruski baletski koreograf Sergej Pavlovič Djagiljev, jedan od najvećih koreografa u istoriji baleta, osnivač čuvene grupe "Ruski balet".

1936. - Španskog pisca, muzičara i slikara Federika Garsiju Lorku, jednog od najvećih liričara 20. vijeka, u Španskom građanskom ratu ubili španski fašisti.

1942. - Britanske i kanadske trupe izvele su desant kod Dipea u Francuskoj, pokušavajući da unište njemačka postrojenja obalske odbrane i potisnu Nijemce, ali je poduhvat katastrofalno okončan. Od oko 6.000 savezničkih vojnika samo 2.500 se vratilo, a ostali su poginuli ili zarobljeni.

1945. - U Vijetnamu pod rukovodstvom Ho Ši Mina otpočela "avgustovska revolucija" protiv francuskih kolonijalnih trupa, prva etapa oružanog otpora vijetnamskog naroda, koja je poslije samo dvije sedmice omogućila proglašenje Demokratske Republike Vijetnam.

1946. Rođen američki državnik Bil Klinton (Bill Clinton) koji je kao kandidat Demokratske stranke bio predsjednik SAD-a 1992. i ponovo 1996. Prethodno je bio guverner Arkanzasa.

1960. - Sovjetski satelit "sputnjik 5" lansiran u orbitu oko Zemlje, noseći pse "Belku" i "Strelku".

1966. - U istočnoj Turskoj u zemljotresu poginulo više od 2.000 ljudi.

1974. - Ambasador SAD na Kipru Rodžer Dejvis ubijen tokom antiameričkih demonstracija u Nikoziji.

1979. - Ruski kosmonauti Vladimir Ljakov i Valerij Rjumin vratili se na Zemlju vasionskim brodom "sojuz 34" poslije rekordnih 175 dana provedenih u svemiru.

1980. - U požaru, koji je prilikom prinudnog slijetanja na aerodrom u Rijadu zahvatio saudijski avion, poginuo 301 putnik i član posade.

1983. - Umro jugoslovenski državnik Aleksandar Ranković, potpredsjednik SFRJ i član najužeg rukovodstva vladajućeg Saveza komunista Jugoslavije do smjenjivanja sa svih funkcija 1966. godine. Poslije zavođenja Šestojanuarske diktature 1929. osuđen je na šest godina robije zbog ilegalne komunističke aktivnosti, a 1940. je postao član Politbiroa Komunističke partije Jugoslavije.

1991. - U Sovjetskom savezu izveden državni udar kojim su pristalice tvrde linije pokušale da zbace sa vlasti Mihaila Gorbačova, tvorca sovjetske glasnosti i perestrojke. Ključnu ulogu u suzbijanju udara odigrao je tadašnji predsjednik Rusije Boris Jeljcin, koji je potom postao Gorbačovljev glavni politički rival.

1994. - Umro američki hemičar Linus Karl Pauling, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1954. i Nobelove nagrade za mir 1962.

2003. - Od eksplozije kamiona bombe u štabu UN u Bagdadu poginuluo 23 ljudi, uključujući specijalnog izaslanika UN za Irak Serđa Vijera de Mela (55), a više desetina povrijeđeno.

2013. U Rovinju u 74. godini preminuo Mirko Kovač, jedan od najvećih južnoslavenskih pisaca. Iako rođen u Petrovićima u Crnoj Gori, sebe je smatrao crnogorskim, hrvatskim, srpskim i bosanskim piscem, stavljajući samog sebe na suprotnu stranu nacionalističkog bauka 90-ih.

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.