Kada drži predavanja o kanibalizmu, dr. Silvija Belo (Sylvia) od svoje publike traži da zamisle jednog kanibala.
- Ljudi zamišljaju Hanibala Lektora ili nešto uznemiravajuće - kaže ona. Ali arheološki dokazi ukazuju da kanibalizam tokom historije nije bio djelo serijskih ubica. Prije nekoliko hiljada godina u Britaniji, na primjer, ljudi su jeli svoju vrstu kao dio običaja na sahrani koji je obuhvatao ishranu i obred.
Na arheološkom nalazištu, koje se zove Gogova pećina, u jugozapadnoj Engleskoj, pronađeni su tragovi kanibalizma na ljudskim kostima starim oko petnaest hiljada godina, tragovi poput reza nanijetog sjekirom i otisaka ljudskih zuba koji sugeriraju da su se čak i krajevi rebara i nožnih prstiju koristili za dobijanje i posljednje masti i srži.
Međutim, kosti se koriste i u kulturološkom smislu. U novinama koje su nedavno objavljene u Plos One, Silvija Belo, antropolog Muzeja prirodnih nauka u Londonu, i njene kolege dali su izvještaj u kome su otkrili cik-cak tragove na ramenoj ljudskoj kosti, što je znak obreda.
Prethodno, ona i drugi opisali su ritual ispijanja iz nečega što je napravljeno od lobanje, što su otkrili na ovom nalazištu. Zajedno, ove posude od lobanje i ramena kost daju najbogatiju, najjasniju sliku o ranom kanibalizmu, kaže Džejms Kol (James Cole), profesor arheologije Univerziteta Brajton u Britaniji, koji nije učestvovao u istraživanju.
Silvija Belo i njene kolege uporedili su rezove na ramenoj kosti sa stotinama tragova kasapljenja na ljudskim i životinjskim kostima iz Gogove pećine, kao i gravure na životinjskim kostima iz pećine i drugih arheoloških nalazišta.
Tragovi posjekotina na ramenoj kosti vjerovatno nisu tragovi kasapljenja. Činilo se da šta god da je napravilo te tragove, namjerno je sjeklo ramenu kost naprijed i nazad kako bi tragovi bili dublji, širi i vidljiviji. Nasuprot tome, kada su skidali meso sa kostiju, trudili su se da smanje broj rezova, pošto je to zatupljivalo sječivo (u ovom slučaju kameno oruđe), kaže ova naučnica.
Cik-cak rez na ramenoj kosti podudara se sa istim šarama koje su urezane na životinjskim kostima koje su pronađene u Francuskoj iz istog perioda, što navodi na isti motiv u to doba.
Zbog mnoštva životinjskih ostataka koji su također pronađeni u Gogovoj pećini, istraživači su sumnjali da su ljudi tada bili bez hrane i da su jeli ljudsko meso da bi preživjeli. Također, nije bilo očiglednih znakova povreda na ljudskim ostacima. To “navodi da su ljudi tada umirali prirodnim putem pa su ih potom jeli”, ističe Silvija Belo.
Moguće je da su ljudi bili kanibali, kako bi, na neki način, čak i iskazali poštovanje prema mrtvima. U ovom slučaju, graviranje na kostima je možda bio način da se produži sjećanje na preminule prije nego što je tijelo rastrgnuto i pojedeno.
A možda, zapravo, nikada nećemo znati šta su ti ljudi koji su živjeli prije toliko godina mislili, kaže Pet Šipman, pomoćni profesor arheologije na Pensilvanija Stejt univerzitetu, koja nije učestvovala u ovom istraživanju. Ono što je očigledno, ipak, jeste da se način na koji tretiramo mrtve i ono što nam se čini prihvatljivim da jedemo stalno mijenja kroz istoriju.
Istraživanja poput ovog nam pomažu da shvatimo sopstvenu vrstu, kaže ona, pokazujući nam da se “ljudska kultura i ponašanje mnogo više mijenjaju nego što mi to mislimo.”
