Historija nekog naselja ili grada može se u dobroj mjeri, osim pisanog i materijalnog naslijeđa, rekonstruirati i uz pomoć starih putopisa i razglednica.
Promjena izgleda
Muzej Semberije raspolaže fondom od oko 1.500 razglednica, od kojih oko 200 predstavlja Bijeljinu od prije pedesetak godina do jednog stoljeća.
Prva bijeljinska razglednica, ističe historičarka Tanja Lazić, kustosica u Muzeju Semberije, odštampana je prije 1892. godine i na njoj je prikazana zgrada Muzeja Semberije, jedne od najstarijih civilnih građevina u Bijeljini, objekt Komunalne škole i drugi objekti u današnjoj Karađorđevoj ulici.
- Prva forma razglednice do 1906. godine bila je zanimljiva, jer je na licu postojao crtež ili fotografija, a na istoj stranici prostor za pisanje poruke, dok je na poleđini bilo mjesto za pisanje adrese primaoca. Već od 1906. mijenja se forma razglednice i ona je sačuvana do danas. Razglednice omogućavaju proučavanje urbanog razvoja grada, praćenje promjena izgleda njegovih dijelova, uličnih frontova, pretvaranja pojedinih ambijentalnih cjelina druge polovine 19. vijeka u strukture savremenog grada, odnosno omogućavaju proučavanje istorije arhitekture grada - kaže Lazić.
Razglednice se u BiH pojavljuju nakon dolaska Austro-Ugarske. Nova vlast na taj način vrši popularizaciju ove vrste konverzacije, vršeći istovremeno i popularizaciju gradova i prirodnih ljepota.
Najstariji sačuvani putopis u kojem se spominje Bijeljina potječe od izvjesnog Francuza M. Kvikleta (Quicleta), koji je na putu iz Dubrovnika i Sarajeva putovao po diplomatskom zadatku, preko Bijeljine i Beograda, u Carigrad.
Sačuvani putopisi
Putovanje je obavljeno u 17. stoljeću, 1658. godine, ali je tek objavljivanjem ovog putopisa u Glasniku Zemaljskog muzeja u Sarajevu, 1905., ono postalo dostupno i našoj javnosti. Sačuvan je i putopis Evlije Čelebije iz 1664., u kojem se opisuje Bijeljina, kao i zapisi austrougarskih putopisaca.
