Energetski efikasna obnova zgrada u Federaciji BiH prilika je za sveobuhvatne radove u oblasti održive gradnje uz primjenu novih materijala i pametnih tehnologija, te obnovljivih izvora energije, što bi doprinijelo ekonomskom razvoju i kreiranju novih radnih mjesta, istknuto je danas u Sarajevu na drugoj Međunarodnoj konferenciji o energetskoj efikasnosti u javnim zgradama.

Značaj implementacije Strategije obnove zgrada u FBiH do 2050. godine

Konferenciju naziva „Značaj implementacije Strategije obnove zgrada u FBiH do 2050. godine“ organizovalo je Federalno ministarstvo prostornog uređenja s partnerima, a okupila je ključne aktere u oblasti energetske efikasnosti, uključujući javni sektor, kreatore politika, naučno-akademsku zajednicu, međunarodne organizacije, finansijske institucije, konsultante, projektante, predstavnike građevinskih kompanija i druge.

Govoreći o implementaciji strategije, federalni ministar prostornog uređenja Željko Nedić je naveo da se radi o značajnom i velikom projektu u oblasti zgradarstva. Federalno ministarstvo prostornog uređenja je nosilac njene izrade i u procesu donošenja uočen je određen prostor u kojem bi trebalo institucionalno djelovati u smislu jačanja svih onih koji bi sutra trebali biti učesnici u implementaciji projekata energetske obnove od nivoa Federacije, preko kantona do općina.

Proizvodnja dodatnih građevinskih materijala i opreme

- Vjerujemo da uz bolju međusobnu saradnju i kapacitiranje tih institucija ova strategija realno može biti realizirana. Strategija pored toga daje mogućnost razvoju našeg gospodarstva, prvenstveno sektora građenja, te proizvodnje dodatnih građevinskih materijala i opreme potrebnih za projekte energetske obnove u zgradama. Jednako tako će biti prostora za upošljavanje nove građevinske operative i otvaranje novih radnih mjesta – naveo je Nedić.

Naglasio je da se Ministarstvo u proteklom periodu profiliralo u lidera kada je riječ o energetskoj obnovi, te da imaju pozitivna iskustva s realizacijom projekata energetske obnove u saradnji sa Svjetskom bankom, projekti BEEP i Additional Financing for BEEP, u okviru kojih je realizovana obnova 91 javne zgrade, za što je utrošeno više od 50,5 miliona KM u periodu od 2015. godine.

- Ono što planiramo u budućem periodu odnosi se na saradnju s našim partnerima Njemačkom razvojnom bankom KfW-om i Zelenim klimatskim fondom na realizaciji planiranih 26 projekata javnih zgrada na području cijele Federacije, za koje je određena tehnička priprema već izvršena i za realizaciju kojih se planira utrošiti 10 miliona KM – dodao je Nedić.

Šefica Odsjeka za energetsku efikasnost u zgradarstvu Federalnog ministarstva prostornog uređenja Jasmina Katica je rekla da je to ministarstvo realiziralo više od 250 projekata energetske obnove javnih zgrada, kako kroz projekt Svjetske banke, tako i kroz transferiranje subvencionih sredstava drugim nivoima vlasti za obnove zgrada u javnom sektoru.

Obnova u sektoru zgradarstva

- Pred nama stoji opsežna obnova u sektoru zgradarstva koja u indikativnom finansijskom okviru predstavlja čak 16 milijardi i 520 miliona KM koje treba, kako je procijenjeno, angažirati u građevinarski sektor, a to je sve domaća radna snaga, domaći proizvodi i domaći materijali koji se proizvode u BiH – istakla je Katica.

Napomenula je da se radi o dugoročnom strateškom dokumentu i indikativnom finansijskom okviru, dodajući da su na konferenciji predstavljeni i načelni izvori finansiranja, pri čemu je navedeno da je 57 posto kreditnih sredstava, oko 17 posto je budžetskih sredstava, te 18 posto sredstava Evropske unije i ostalih donacija.

Revolving fond

Revolving fond u okviru Federalnog ministarstva prostornog uređenja, prema riječima direktora Union banke d.d. Sarajevo Vedrana Hadžiahmetovića, predstavlja finansijski mehanizam upravljanja sredstvima koja su namijenjena za mjere energetske efikasnosti za javne zgrade.

- Trenutno, putem tog fonda Union banka servisira 15 projekata koji se realiziraju i čija je trenutna vrijednost 16,8 miliona KM, od čega se očekuje povrat beskamatnih sredstava u fond u iznosu od 9,3 miliona KM, dok ostalu razliku predstavljaju bespovratna sredstva, odnosno grant sredstva Njemačke razvojne banke KfW – naveo je Hadžiahmetović.

Što se tiče rokova otplate, kako je dodao, oni su dugoročni, prilagođeni svim pojedinačnim korisnicima, uzimajući u obzir njihovu platežnu sposobnost, odnosno finansijske uštede koje će biti ostvarene implementacijom tih mjera energetske efikasnosti. Značajna pogodnost je i grace period, odnosno početak otplate tih plasiranih sredstava.

Početak otplate

- Početak otplate počinje nakon prve grijne sezone od primjene tehničkih radova, odnosno završetka samog projekta. Ostale koristi koje korisnici mogu ostvariri ogledaju se u direktnim i indirektnim finansijskim efektima, produženju životnog vijeka zgrada, povećanju knjigovodstvene i tržišne vrijednosti i drugo - naveo je Hadžiahmetović.

S ciljem pokretanja novog ciklusa kapitalnih investicija u građevinskom sektoru, na konferenciji je ukazano na značaj uspostavljanja održivih mehanizama finansiranja kao ključnih za postizanje ugljično neutralnih zgrada u FBiH i mobilizaciju privatnog kapitala.