ZANIMLJIVOSTI

Hokingova konačna teorija, univerzum nije beskonačan

CDM

11.5.2018

Prema konačnoj teoriji preminulog naučnika Stivena Hokinga (Stephen Hawking) o Velikom prasku, univerzum nije beskonačan i daleko je jednostavniji nego što se ranije mislilo.

Naučnik je nastojao da objasni neka od najkompleksnijih pitanja života, a prije smrti je s profesorom Tomasom Hertogom s belgijskog Univerziteta Luven radio na teoriji o dešavanjima u univerzumu nakon Velikog praska.

Ideja je prvi put predstavljena prošle godine u Kembridžu, na proslavi Hokingovog 75. rođendana, a sada je objavljena u časopisu ''Journal of High Energy Physics''.

Nakon Velikog praska, svemir je doživio nekoliko ekstremno ubrzanih širenja pod nazivom kosmička inflacija. U hipotezi o vječnoj inflaciji naučnici su sugerirali da će veći dio univerzuma nastaviti da doživljava ove inflacije, a neke oblasti, poput vidljivog univerzuma, zapravo su izuzeci od pravila.


Međutim, Hoking i Hertog se nisu slagali sa tim pristupom, tvrdeći da je scenario vječne inflacije pogrešan.

- Problem s uobičajenom teorijom kosmičke inflacije pretpostavlja postojeći pozadinski svemir koji se razvija prema Ajnštajnovoj teoriji opće relativnosti i tretira kvantne efekte kao male promjene oko nje. Međutim, dinamika kosmičke inflacije uklanja odvajanje između klasične i kvantne fizike. Time se Ajnštanova teorija lomi u kosmičkoj inflaciji - objasnio je profesor Hertog.

- Uobičajene teorije kosmičke inflacije kažu da je, u cjelini, naš univerzum poput beskonačnog fraktala s mozaikom „džepnih svemira“ odvojenih okeanom - izjavio je Hoking u intervjuu malo prije smrti.

Naime, Hoking i Hertog tvrde da naš kosmos i drugi „džepni svemiri” nisu beskonačne fraktalne strukture, kao što se do sada vjerovalo. Umjesto toga, njih dvojica smatraju da je svemir „gladak i globalno konačan”, dakle, nije fraktalna struktura.


- Lokalni zakoni fizike i hemije se mogu razlikovati od jednog džepnog univerzuma do drugog, koji bi zajedno formirali multiverzum. Ali nikada nisam bio ʼfanʼ multiverzuma. Ako je skala različitih univerzuma u multiverzumu velika ili beskonačna, teorija se ne može testirati - govorio je slavni Hoking.

Kako objašnjava Hertog, njihova teorija se zasniva na tehnikama pozajmljenim iz teorije struna, koja tvrdi da se 3D realnost, uključujući vrijeme i prostor, može projektirati na 2D površini.

- Naša teorija se zasniva na tehnikama koje smo pozajmili iz teorije struna, i čini se da to nagovještava izvodljiviju, globalnu strukturu univerzuma u kojoj se regioni mogu razlikovati jedni od drugih, ali ne toliko koliko u staroj teoriji - kaže Hertog.

Hoking i Hertog tvrde da će novi model omogućiti da se koncepti o prirodi svemira testiraju na način na koji ranije teorije nisu testirane. Ključ je u gravitacionim valovima koji idu daleko iznad onih koji su nastali spajanjem crne rupe.

Hertog se nada da ćemo pomoću teleskopa moći da vidimo neke od posljedica teorije u svemiru. Gravitacioni valovi smatraju se posebno zanimljivim kandidatom i mogli bi pružiti ključne informacije koje će u narednim decenijama potvrditi ili opovrgnuti teoriju kosmičke inflacije.

Hoking, jedan od najcjenjenijih i najpoznatijih naučnika današnjice, preminuo je 14. marta u 76. godini nakon duge borbe s neurodegenerativnom bolešću, koja ga je s vremenom potpuno paralizirala pa je komunicirao vještačkim glasom i pokretima obrva.


Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.