Na današnji dan 1929. godine, u Holivudu su dodijeljene prve nagrade Američke filmske akademije. Zlatni kipić će od 1931. dobiti naziv i postati poznat kao Oskar.

Prvi Oskar za najbolje ostvarenje dodijeljen je filmu Vilijama (William) Velmana “Krila”, o pilotima iz Prvog svjetskog rata, koji je osvojio i nagradu za tada najbolje inžinjerske efekte. Oskara za najbolju žensku ulogu dobila je tada 22-godišnja Dženet Gejnor (Janet Gaynor), a za najbolju mušku ulogu Oskarom je nagrađen Emili Dženings (Jannings). Najpoznatijem svjetskom komičaru Čarliju Čaplinu (Charlie Chaplin) dodijeljen je prvi počasni Oskar.

Prikazani samo nijemi filmovi

Za razliku od današnjih glamuroznih dodjela u grandioznoj svečanoj sali „Dolby Theatrea“, prve nagrade Američke filmske akademije dodijeljene su na privatnoj večeri u hotelu „Roosewelt“ u Los Anđelesu, pred 270 zvanica, a imena dobitnika u 12 glavnih kategorija bila su objavljena tri mjeseca ranije.

Ceremoniju je vodio predsjednik Akademije Daglas Ferbanks (Douglas Fairbanks), a značajno je i da je to bila prva i posljednja dodjela na kojoj su prikazani samo nijemi filmovi.

Godinu kasnije, ovaj događaj je prenošen putem radija, a ubrzo potom je narastao u svjetski fenomen.

Prije 125 godina rođena Desanka Maksimović

Desanka Maksimović, srbijanska i jugoslavenska pjesnikinja, profesorica književnosti i članica Srpske akademije nauka i umjetnosti, rođena je 16. maja 1898. u selu Rabrovici, u okolici Valjeva.

Nakon što je diplomirala, 1923. godine, na Filozofskom fakultetu u Beogradu, na Odsjeku za svjetsku književnost, opću istoriju i istoriju umjetnosti, te kratkog profesorskog rada u Obrenovcu i Beogradu, Desanka je godinu boravila u Parizu na usavršavanju kao stipendistica francuske vlade.

Po povratku iz Francuske jednu godinu je radila u Učiteljskoj školi u Dubrovniku, a potom se vratila u Beograd, gdje je do penzije radila u Prvoj ženskoj gimnaziji.

Ne, nemoj mi prići

Prve pjesme Desanka je objavila 1920. godine u časopisu „Misao“, a za života je objavila pedesetak knjiga poezije, pjesama i proze za djecu i mlade, te pripovjedačke i putopisne proze.

Neke od najpopularnijih Desankinih pjesama su: „Predosećanje“, „Strepnja“, „Opomena“, „Na buri“, „Tražim pomilovanje“ i „Pokošena livada“, a najpoznatiji i najcitiraniji ljubavni stihovi su:

Ne, nemoj mi prići,

Hoću izdaleka da volim i želim

oka tvoja dva.

Jer sreća je lijepa samo dok se čeka,

dok od sebe samo nagovještaj da. („Strepnja“).

Krvava bajka

Strijeljanje nevinih đaka u Kragujevcu, u Drugom svjetskom ratu, 21. oktobra 1941. godine, pjesnikinju je zaboljelo i inspiriralo da napiše jednu od svojih najpoznatijih pjesama „Krvava bajka“.

Desanka Maksimović preminula je 11. februara 1993. godine, u svojoj 95. godini, u Beogradu.

Rođen Henri Fonda, holivudska legenda

Henri (Henry) Fonda, holivudska glumačka legenda, rođen je na današnji dan 1905. godine.

Glumačku karijeru počeo je na pozorišnim daskama njujorškog Brodveja, a u holivudskim filmovima debitovao je 1935. Već ulogom u filmu „Plodovi gnjeva“, 1940., biva nominiran za Oskara.

Godine 1942., Fonda se prijavio u Američku mornaricu, da bi se borio u Drugom svjetskom ratu, rekavši: "Ne želim biti u lažnom ratu u studiju".

U Mornarici je služio tri godine, te je za zasluge tokom rata dobio predsjedničko odlikovanje Bronzanu zvijezdu.

Osim glume, Fonda se okušao i u produkciji filmova, producirajući, 1957. godine, film „12 gnjevnih ljudi“, koji je režirao Sidni Lamet (Sidney Lumet).

Ljetnikovac na Zlatnom jezeru

U filmu „Ljetnikovac na Zlatnom jezeru“, koji je režirao Mark Ridel (Rydell), Fonda prvi put sarađuje s glumicom Ketrin Hepbern (Katharine Hepburn) i kćerkom Džejn (Jane). Film je dobio jedanaest nominacija za Oskara, zaradio 120 miliona dolara u kinima, te donio Fondi njegovog jedinog Oskara za najboljeg glumca (osvojio je i Zlatni globus za najboljeg glumca).

Osim Henrija, u slavne glumce filmske porodice Fonda upisali su se njegova kćerka Džejn i sin Piter (Peter), unuka Bridžit (Bridget) i unuk Troj Geriti (Troy Garity).

Fonda je umro u Los Anđelesu, 12. avgusta 1982., od bolesti srca, iako je bolovao i od raka prostate, koji nije direktno uzrokovao njegovu smrt.

Nakon smrti, 1999., Henrija Fondu Američki filmski institut proglašava šestom najvećom muškom filmskom zvijezdom svih vremena.

Umro naš najpoznatiji rudar 

Alija Sirotanović, rudar iz Trtorića kod Breze, radnik udarnik, junak socijalističkog rada koji je oborio svjetski rekord u kopanju ugljena, umro je 16. maja 1990. godine. Bio je obični čovjek koji je zauvijek obilježio jedno vrijeme.

Sirotanović je, 24. jula 1949. godine, sa svojih osam komorata, za osam sati rada iskopao 152 tone ugljena, prebacivši normu za 215% i srušivši dotadašnji rekord Stahanova za 50 tona, te postigavši svjetski rekord u kopanju ugljena. Osim toga, nosilac je 12 titula udarnika i odlikovan četvrtim po važnosti jugoslavenskim ordenom - Ordenom junaka socijalističkog rada.

Ispred ulaza u upravnu zgradu rudnika "Breza" postavljena je Alijina bista, a zbog anegdote na prijemu kod Josipa Broza Tita, kad je upitan "što mu treba" a Alija odgovorio "veća lopata", i dan-danas se velike lopate u narodu nazivaju "sirotanovićke".