NA DANAŠNJI DAN

Prije 22 godine preminuo Atif Purivatra

Bio je teoretičar evolucije bošnjačkog nacionalnog identiteta, a njegovi radovi su najcitiranija političko-historijska literatura s ovih prostora

Atif Purivatra. akos.ba

11.9.2023

Na današnji dan 2001. godine, preminuo je Atif Purivatra, historičar i teoretičar evolucije bošnjačkog nacionalnog identiteta. Bio je predsjednik Vijeća Kongresa bošnjačkih intelektualaca i jedan od najboljih poznavalaca političke historije Bošnjaka u 20. vijeku.

Atif Purivatra rođen je 16. augusta 1928. godine u Sarajevu, gdje je završio osnovnu i srednju školu te Pravni fakultet. Magistrirao je 1965. godine, a 1972. doktorirao na Fakultetu političkih nauka u Beogradu, nakon čega je radio kao profesor na Fakultetu političkih nauka u Sarajevu. Godine 1977., postao je dekan Fakulteta političkih nauka.

Purivatrini radovi svrstavaju se u najcitiraniju političko-historijsku literaturu s ovih prostora, a ostat će trajno zapamćen i njegov izuzetni doprinos u afirmiranju i priznavanju bošnjačke nacije. Njegov angažman za afirmaciju nacije kojoj je pripadao bio je i na drugom frontu, odnosno borio se i za prevladavanje otpora i frustracija u vezi s nacionalnošću uveliko prisutnih kod bošnjačkog naroda u cijeloj bivšoj Jugoslaviji 60-ih i 70-ih godina prošlog vijeka. S tim u vezi, zajedno s Kasimom Suljevićem, uoči popisa stanovništva 1971. godine, napisao je i objavio posebnu propagandnu brošuru namijenjenu Bošnjacima, ali i drugima, kao uputstvo za popis.

Kapitalno djelo

Nakon popisa Purivatra objavljuje svoj kapitalno djelo”Monografija Jugoslavenske muslimanske organizacije u političkom životu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca”, 1974. godine. Bio je organizator i glavni autor priloga o Bošnjacima u Općoj enciklopediji Jugoslavije (drugo izdanje), što mu je poslužilo kao osnova za knjigu (u koautorstvu s Muhamedom Hadžijahićem) “ABC Muslimana”, 1990. godine. U koautorstvu s Mustafom Imamovićem i Rusmirom Mahmutćehajićem objavio je 1991. godine knjigu “Muslimani i bošnjaštvo”. Prije toga, također u koautorstvu s drugim naučnicima, knjigu “Rješavanje nacionalnog pitanja u Jugoslaviji”.

U toku agresije na BiH 1992.-1995. u časopisu “Pravna misao” Purivatra je objavio studiju “Ekonomski aspekt genocida nad Muslimanima pod vidom agrarne reforme u Jugoslaviji (1918-1941)”. Potom je, u koautorstvu s Mustafom Imamovićem i Kemalom Hreljom, napisao i objavio knjigu “Ekonomski genocid nad bosanskim Muslimanima”. 

Vjenceslav Novak. matica.hr

Rođen Vjenceslav Novak, “hrvatski Balzak”

Godine 1859., na današnji dan, u Senju je rođen Vjenceslav Novak, hrvatski pisac, novelist, publicist, muzički kritičar i pedagog. Bio je najugledniji pisac hrvatskog realizma te su ga zvali hrvatskim Balzakom.

Prvo književno djelo, pripovijetku “Maca”, Novak je objavio 1881. godine. Mada se okušao u raznim književnim žanrovima, pišući i poeziju, najuspješnija su mu prozna djela, od kojih je napisao sedam romana i tridesetak pripovjedaka. U romanima „Pavao Šegota“, „Posljednji Stipančići“, „Dva svijeta“, „Tito Dorčić“ ... te pripovijetkama „Iz velegradskog podzemlja“, „Nezasitnost i bijeda, „U glib“, „Majstor Adam“... prikazivao je sve slojeve hrvatskog društva, razotkrivajući moralnu i psihološku stranu ljudskog života, baveći se psihologijom ljubavi, roditeljstvom i brakom.

Oslikavajući riječima uglavnom tragičnu stranu života, uz naglašeno čovjekoljublje, u hrvatsku književnost Novak je uveo novinu: prikaz poniženog malog čovjeka i društvene teme, naročito život gradske sirotinje i siromašnih đaka.

Dugo je bolovao od tuberkuloze te je preminuo samo devet dana nakon svog 46. rođendana, 20. septembra 1905. godine u Zagrebu. 

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.