NA DANAŠNJI DAN

Rođen Karl Marks, lider Prve internacionale

Utemeljitelj je sociologije, a prema mišljenju mnogih historičara, jedna je od najutjecajnijih ličnosti ljudske historije

Karl Marks. history.com

5.5.2023

Na današnji dan 1818. godine rođen je Karl Hajnrih Marks (Heinrich Marx), njemački sociolog, filozof, politolog, ekonomist, historičar, novinar i revolucionar, ideolog komunističkog i socijalističkog pokreta, lider Međunarodnog saveza radnika ili Prve internacionale. Utemeljitelj je sociologije, a prema mišljenju mnogih historičara, jedna je od najutjecajnijih ličnosti ljudske historije.

Marks je suosnivač filozofskog pravca marksizma, metode socioekonomske analize, kritike političke ekonomije i političke ideologije, koji je po njemu i dobio ime, a temelji se na njegovim i spisima njegovog prijatelja i saradnika Engelsa.

Komunistički manifest

U Parizu, avgusta 1844., Marks je upoznao svog sunarodnjaka, također filozofa, političara i historičara Fridriha Engelsa (Friedrich). Engels mu je pokazao svoju knjigu „Položaj radničke klase u Engleskoj 1844.“, kojom je uvjerio Marksa da će radnička klasa biti agent i instrument konačne revolucije u historiji.

Marksovo i Engelsovo najpoznatije zajedničko djelo je politički pamflet „Komunistički manifest“, izdat 21. februara 1848. godine. „Manifest“ iznosi argumente zašto Liga komunista, nasuprot drugim socijalističkim i liberalnim partijama i grupama toga vremena, uistinu djeluje u interesu proletarijata da ukine kapitalističko društvo i zamijeni ga socijalističkim.

Glavno Marksovo djelo je „Kapital“ u tri knjige, koje se bavi ekonomskom problematikom. 

Međunarodni dan babica. radiovkladusa.ba

Međunarodni dan babica

Danas je Međunarodni dan babica, koji je, 1992. godine, ustanovila Internacionalna konfederacija babica. Grupa babica iz Evrope, uglavnom iz Antverpena u Belgiji, inicirala je 1919. godine formiranje Internacionalne konfederacije babica (ICM). Danas ICM ima više od 90 članica iz više od 80 zemalja.

Međunarodni dan babica je podrška babicama svijeta da slave babičanstvo kao profesiju. Inicijativa da se ovaj dan obilježava svake godine prvi put je predstavljena u Holandiji, 1987. godine.

Najplemenitiji poziv

Poziv babice smatra se jednim od najplemenitijih, najodgovornijih, ali i najljepših poziva, jer su babice te koje su najbitnije tokom porođaja, ali i nakon njega, te su tako direktno povezane sa zdravljem budućih majki i njihovih beba.

Ovaj datum treba da skrene pažnju javnosti na ogromnu ulogu babica u zdravstvenom sistemu, ali i van njega, te posluži kao povod da se babicama oda priznanje za izuzetne napore koje ulažu u svom radu.

Napoleon I Bonaparte. wikipedia.org

Umro Napoleon I Bonaparte

Godine 1821., na današnji dan, na otoku Sveta Helena, umro je Napoleon I Bonaparte, francuski vojskovođa, car i vladar.

Bonaparte se školovao na Francuskoj vojnoj akademiji, a svoje prve vojničke uspjehe postigao je u francuskim revolucionarnim ratovima, napredujući brzo do čina generala, te je 1796. postao komandant francuskih snaga koje su jug države trebale braniti od Austrijanaca iz Italije.

Porazio je nadmoćne austrijske kolonije, osvojio sjevernu Italiju i prisilio Habsburšku monarhiju na sklapanje mira u Campo Formiju 1797. godine.

Proglasio se francuskim carem

Napoleon je 1799. godine izveo državni udar poslije kojeg se proglasio prvim konzulom i zaveo diktaturu. Godine 1804., proglasio se francuskim carem i osnovao prvo Francusko carstvo.

U proljeće 1813. godine, Napoleon se suočio s narodnim ustankom u Njemačkoj i dotadašnjim saveznicima koji su se okrenuli protiv njega. Poražen je u bici kod Lajpciga i prisiljen na povlačenje u Francusku, gdje je morao abdicirati i otići u progonstvo na otok Elbu.

Nakn godinu Napoleon je uspio preuzeti vlast od kralja Luja XVIII i započeti vladavinu poznatu kao Sto dana. Taj period završio se u junu 1815. godine, nakon poraza u bici kod Waterlooa, kada su Napoleona zarobili Britanci i zatvorili na otok Sveta Helena, gdje je umro šest godina kasnije.

Godine 1840., njegovi posmrtni ostaci vraćeni su u Francusku, gdje je pokopan u pariskom Domu invalida. Njegov se pogreb smatra jednim od najvećih i najveličanstvenijih u historiji.

Vezane vijesti
Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.